Ecrimisil Davası Nedir?
Ecrimisil Davası
Ecrimisil davası, diğer adıyla haksız işgal tazminatı davası, taşınmazını haksız işgal nedeniyle kullanamayan kişilerin, işgal eden kişiye karşı açtıkları tazminat davasıdır. Ecrimisil, yasal bir düzenleme ile belirlenmemiştir, ancak Yargıtay içtihatları ile haksız işgal tazminatı olarak kabul edilmiştir.
Haksız işgal tazminatı talep edebilmek için belirli şartlar öngörülmüştür:
- Haksız İşgal: Haksız işgal, başkasına ait bir malın rızasız veya hukuka uygun bir neden olmaksızın kullanılmasıdır. Zilyetlik, hak sahibinin izni veya hukuka uygun bir nedenle ele geçirilmişse haksız işgalden söz edilemez. Haksız işgal, üçüncü kişiler, yasal mirasçılar veya ortaklar tarafından gerçekleştirilebilir. Haksız işgal edilen malın sahibi, ecrimisil tazminatı talep edebilir.
- Kötü Niyet: Ecrimisil tazminatı talep edilebilmesi için, işgal eden kişinin kötü niyetli olması gerekir. İşgal edenin malı haksız olarak kullandığını bilmemesi veya bilemeyecek durumda olması durumunda kötü niyetten söz edilemez. İyi niyetli haksız işgal durumunda ecrimisil tazminatı talep edilemez.
- Zarar: Haksız işgal nedeniyle bir zarar meydana gelmiş olmalıdır. Bazı durumlarda mal, doğası gereği zarar görebilir.
- İlliyet Bağı: Zarar ile haksız işgal arasında bir illiyet bağı bulunmalıdır, yani zarar haksız işgalden kaynaklanmalıdır.
Ecrimisil Bedelinin Tespiti
Ecrimisil davalarında, ecrimisil alacağı dava tarihine kadar olan süre için hükmedilir. Dava tarihinden sonraki dönem için doğan ecrimisil, taşınmaz maliki veya hak sahibi tarafından açılacak yeni bir dava ile talep edilmelidir. Halihazırda görülen davada ıslah yolu ile de olsa talepte bulunulamaz.
Ecrimisil hesabı uzmanlık gerektirdiğinden, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi incelemesi yapılarak haksız işgal tazminatı miktarı mahkeme tarafından belirlenir.
Ecrimisil Davası Açılmadan Önce İhtar Şartı Var Mıdır?
Ecrimisil talebinde bulunabilmek için mülkiyet sahibi, ilgili kişiye haksız işgal durumunu bildirmelidir. Bu bildirim, intifadan men olarak adlandırılır ve mülkiyet sahibi kişi, intifadan men koşulunu gerçekleştirdikten sonra ecrimisil davası açabilir. İntifadan men koşulunun gerçekleşmesi için belirli bir şekil şartı bulunmamakta olup her türlü delille ispatı mümkündür. Ancak ispatın kolaylığı açısından ihtarname çekilmesi faydalıdır.
Ecrimisil Davasında Zamanaşımı
Ecrimisil davaları, beş yıllık zamanaşımına tabidir ve bu süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar. Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarına göre bu süre kabul edilmiştir. Davacı, geriye dönük 20 yıl için ecrimisil tazminatı talep etse bile, davalı zamanaşımı savunması yapmadığı sürece, zamanaşımı sınırlaması olmadan davacının talebi doğrultusunda karar verilir.
Ecrimisil Davasında Faiz
Haksız işgal tazminatı, yıllık dönemler halinde hesaplanır ve karara bağlanır. Her dönemdeki miktar için dönem sonu itibariyle faize hak kazanılır. Bu şekilde kademeli faiz uygulanabilmesi için davacının talepte bulunması gerekmektedir. Aksi durumda dava tarihinden itibaren faiz işler.
Ecrimisil Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
6100 sayılı HMK’ya göre ecrimisil davalarında görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Genel yetkili mahkeme, davalının ikamet adresindeki yer mahkemesi kabul edilir. Yargıtay içtihatlarına göre, ecrimisil davaları haksız fiil davası olarak da kabul edildiğinden, zararın meydana geldiği veya zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.
Yargıtay Kararları
- Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, Esas: 2014/10231, Karar: 2015/11348, Karar Tarihi: 06.10.2015: Davalının dava tarihinden önce taşınmazı kullandığının saptanması halinde, ihtarnamenin tebliğ tarihi ile dava tarihi arasındaki dönemde davalının kullanımı kötü niyetli kabul edilerek ecrimisile hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, Esas: 2014/8283, Karar: 2014/12665, Karar Tarihi: 30.06.2014: Davalının iyi niyetli olduğu, ancak davacılar tarafından açılan dava ile ihtar niteliğinde olduğu belirtilmiş ve bu tarihten itibaren davalının iyi niyetli olduğundan söz edilemeyeceği vurgulanmıştır.
- Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, Esas: 2021/4582, Karar: 2021/2813, Karar Tarihi: 09.11.2021: Ecrimisil için kötü niyet şartı olup, davalı şirkete izafe edilecek bir kusur saptanmadığı sürece ecrimisil talebinin reddedilmesi gerektiği belirtilmiştir.
